मुद्रा आरोग्य कार्ड योजना : शेतकऱ्यांसाठी सुपीकता तपासणी व पोषक मार्गदर्शन

मुद्रा स्वास्थ कार्ड योजनेअंतर्गत केंद्र सरकारने राज्य व केंद्रशासित प्रदेशांना आतापर्यंत 170 6.18 कोटी रुपयांची मदत केली आहे तसेच शेतकऱ्यांना त्यांच्या जमिनी वरील सुपीकता व पोषणतत्वांची खरी माहिती उपलब्ध करून दिली आहे व रासायनिक तसेच सेंद्रिय खतांचा संतुलित वापर करण्यास मार्गदर्शन करणे हा या योजनेचा मुख्य उद्देश आहे

सर्वेक्षण विभागाने आतापर्यंत सुमारे 290 हेक्टर क्षेत्राचे 1:10,000 प्रमाणात मुद्रा नकाशे पूर्ण केले आहेत तसेच 40 अंकाशी जिल्ह्यांचा समावेश आहे व 21 राज्य व केंद्र शासित प्रदेश 1987 गावे स्तरीय मुद्रा सुपीकता नकाशे तयार करण्यात आले आहेत हे नकाशे शेतकऱ्यांसाठी त्यांच्या जमिनीवरील कोणती पोषकतत्व आवश्यक आहे आणि कोण कोणत्या लोकांसाठी ते उपयुक्त आहे याचा सर्व अंदाज करतील

मुद्रा आरोग्य कार्ड soil health card मध्ये कोणती माहिती असते

या योजनेत 19 फेब्रुवारी 2015 रोजी सुरू झाली आणि याअंतर्गत शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेतजमिनीची मुद्रा चाचणी करून त्यांचे तपशीलवार अहवाल स्वरूपात छापील कार्ड दिले जाते आणि या काळात 12 तत्वाच्या महत्त्वाच्या घटकांची तपासणी देखील केली जाते

  • मुख्य पोषकतत्वे : नायट्रोजन, फॉस्फरस, पोटॅशिअम, सल्फर,
  • पोषणतत्त्वे : आयरण, कॉपर, मॅग्नीज, बोरोण
  • इतर मापदंड : पीएच (अम्लता / क्षारयता) ईसी विद्युत चालकता ओसी (सेंद्रिय कार्बन) या चाचणीमुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या जमिनीतील कोणताही पोषक तत्वांची कमतरता आहे हे कळते त्यानंतर दर दोन वर्षांनी चाचणी पुन्हा करून शेतकऱ्यांना नवीन मार्गदर्शन पुन्हा केले जाते

शेतकऱ्यांना होणारे फायदे

  1. खाते आणि सेंद्रिय खताचा योग्य आणि संतुलित वापर करणे शक्य होते
  2. जमिनीची सुपीकता दीर्घकाळापर्यंत टिकून राहते
  3. पिकांचे उत्पन्न आणि गुणवत्ता मोठ्या प्रमाणात वाढते
  4. शाश्वत शेती पद्धती स्वीकारण्यास मदत देखील मिळते

Leave a Comment